De peuter leeftijd is een bijzondere periode in het leven van zowel een kind als de ouders. Peuters zitten in een fase waarin zij snel groeien en ontdekken. Kinderen in deze leeftijdsgroep veranderen bijna dagelijks. Hun wereld wordt steeds groter en hun gedrag verandert zichtbaar. Peuters nemen afscheid van de babytijd en bereiden zich voor op het kleuterleven.

Wat kenmerkt de peuterfase

Tijdens de peuterfase zijn kinderen meestal tussen de 1,5 en 4 jaar oud. In deze periode worden kinderen steeds zelfstandiger. Ze leren lopen, rennen en soms al fietsen op een driewieler. Het zelf willen doen is heel normaal in deze leeftijd. Niet alleen lichamelijk gebeurt er veel, ook hun verstand ontwikkelt snel. Ze willen alles ontdekken, stellen vaak veel vragen en proberen graag nieuwe dingen uit. Een peuter is nieuwsgierig en heeft elke dag zin om te leren. Dit kan soms zorgen voor grappige, maar ook uitdagende situaties thuis.

Taal en communicatie groeien snel

Eén van de grootste veranderingen in de peuterleeftijd is de taalontwikkeling. Peuters leren steeds meer woorden en beginnen korte zinnen te maken. Rond deze leeftijd gaan kinderen begrippen zoals “jij” en “ik” begrijpen. Ook luisteren ze beter naar eenvoudige uitleg of een klein verhaaltje. Ouders merken vaak dat hun kind ze soms al te slim af is met een verrassend antwoord. Het is goed om veel met je kind te praten, samen boekjes te lezen en te zingen. Zo breidt de woordenschat snel uit. Rond het derde jaar zijn peuters vaak al echte kletskousen.

Emoties en gedrag tijdens deze jaren

Op sociaal gebied gebeurt er veel met peuters. Ze willen alles graag zelf doen, maar weten nog niet altijd hoe dat moet. Dit kan zorgen voor boze buien of tranen. Het beroemde “nee-fase” hoort bij deze tijd. Dat betekent niet dat je peuter dwars wil zijn, maar dat hij of zij leert grenzen te ontdekken. Samen spelen met andere kinderen gaat soms goed, soms wordt er flink ruzie gemaakt. Delen en wachten op je beurt zijn lastige onderwerpen voor peuters. Steeds meer laten zij hun emoties zien en leren zij omgaan met teleurstellingen. Sommige kinderen zijn verlegen, anderen treden juist naar voren. Iedere peuter ontwikkelt zich op zijn eigen manier en tempo.

Leren door spelen en bewegen

Spelen is de hoofdtaak van een kind in deze leeftijd. Door te spelen leert een peuter de wereld kennen. Bouwstenen stapelen, kleuren sorteren, met auto’s rijden of met poppen spelen: het lijkt kinderspel, maar het is heel leerzaam. Ook buitenspelen is belangrijk. Springen, klimmen en rennen helpen bij de ontwikkeling van spieren en coördinatie. Samen zingen en eenvoudige dansjes doen maken niet alleen plezierig, maar zijn ook goed voor het geheugen. Veel kinderen starten in deze periode op de peuterspeelzaal of kinderopvang. Daar leren ze omgaan met andere kinderen en volwassenen, samen delen en op elkaar wachten.

De overgang naar kleuter

Rond het vierde jaar is een kind vaak klaar voor de basisschool en begint de kleutertijd. In de laatste maanden als peuter maakt een kind zich steeds meer los van de ouders. Zelf jas aantrekken, naar het toilet gaan en zelf tanden poetsen: dit lukt nu steeds vaker. De peutertijd geeft kinderen een stevige basis voor hun volgende stap in het leven. Elk kind is uniek en volgt zijn eigen pad, maar alle peuters maken in korte tijd een grote groei door. Dit is soms spannend, maar vooral heel bijzonder om mee te maken.

Meest gestelde vragen over peuter leeftijd

• Wanneer spreekt men van peuter leeftijd? De peuter leeftijd loopt meestal van 1,5 jaar tot 4 jaar. Na deze periode start de kleutertijd.
• Waarom hebben peuters vaak een “nee-fase”? De “nee-fase” hoort bij de ontwikkeling van een peuter. Het is een manier waarop zij leren hun eigen wil te laten zien en grenzen te ontdekken.
• Kan een peuter leren samenwerken met andere kinderen? Peuters zijn nog aan het leren samen te spelen en hebben soms moeite met delen of wachten. Door samen te spelen op bijvoorbeeld de peuterspeelzaal ontwikkelen zij deze vaardigheden.
• Hoe stimuleer ik de taalontwikkeling van mijn peuter? Vaak samen praten, voorlezen, zingen en plaatjes benoemen helpt peuters hun woordenschat uit te breiden.
• Is het normaal dat mijn peuter soms driftig is? Het is heel normaal dat peuters soms driftig zijn. Ze leren om te gaan met emoties en weten nog niet altijd hoe zij die kunnen uiten.